11 công nghệ đáng chờ đợi nhất

(PCWorldVN) Những công nghệ đột phá hứa hẹn sẽ biến chuyển thế giới và cải thiện điều kiện sống của con người.

• Tương lai, robot sẽ thực hiện toàn bộ việc nhà
• Cuộc chiến giữa các hệ điều hành trong tương lai
• Mã nguồn mở - không còn là vấn đề của tương lai
• Tương lai mờ mịt của DisplayPort
• Hệ điều hành di động của Google và điện thoại tương lai

Vào năm 1820, một người chỉ mong sống được đến 35 tuổi, khi đó 94% dân số toàn cầu sống ở điều kiện cực kỳ nghèo khổ, và có ít hơn 20% dân số biết chữ. Ngày nay, tuổi thọ trung bình của một người đã hơn 70 năm, và ít hơn 10% dân số sống ở điều kiện cực kỳ nghèo khổ, và hơn 80% người biết chữ. Những chỉ số này phần lớn là do tiến bộ của công nghệ mang lại, bắt đầu từ thời kỳ công nghiệp hoá và tiếp tục đến ngày nay, thời đại thông tin.

Và chúng ta vẫn tiếp tục đón chào những công nghệ cực kỳ thú vị sắp đến, hứa hẹn sẽ biến chuyển thế giới và cải thiện điều kiện sống của con người.

1. Xe tự lái
Xe tự lái đã xuất hiện và xem ra an toàn hơn xe do con người lái trong hầu hết điều kiện thử nghiệm. Trong 3-5 năm tới, xe tự lái còn an toàn hơn và sẽ phổ biến hơn. Tổ chức Y tế thế giới WHO ước tính mỗi năm có 1,25 triệu người tử vong do tai nạn xe cộ. Một nửa trong số này là người đi bộ, đi xe đạp và xe máy bị xe ô tô đâm phải. Ô tô là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong với những người trong độ tuổi từ 15-29.

Công nghệ cho xe tự lái ngày càng hoàn thiện hơn.

Cũng như ô tô đã định hình lại thế giới trong thế kỷ 20, xe tự lái sẽ định hình lại thế kỷ 21. Tại đa số các thành phố, có khoảng 20%-30% khoảng không gian bị chiếm làm bãi đỗ xe, và hầu hết xe có thời gian đỗ khoảng 95%. Nhưng với xe tự lái, xe sẽ được sử dụng liên tục, do đó sẽ giảm thời gian đỗ xe. Các xe sẽ liên lạc với nhau để tránh va chạm và kẹt xe, và tài xế sẽ có thể bỏ thời gian để làm việc khác.

2. Năng lượng sạch
Những nỗ lực chống biến đổi khí hậu đang dần dần thay đổi cách chúng ta sử dụng năng lượng. May mắn là các nhà khoa học, kỹ sư và doanh nhân cũng nhận ra điều này và đang biến những nguồn năng lượng sạch tiện dụng hơn, chi phí hấp dẫn hơn.

Nhờ những tiến bộ trong công nghệ và trong sản xuất, giá pin mặt trời giảm rất nhiều, đến 99,5% so với năm 1977. Năng lượng mặt trời sẽ sớm cạnh tranh về chi phí so với năng lượng hoá thạch. Ngoài ra, năng lượng gió cũng giảm liên tục.

Sân bay Kochi, Ấn Độ, là sân bay đầu tiên trên thế giới dùng 100% năng lượng mặt trời.

Những tổ chức ủng hộ năng lượng sạch cũng đang tận dụng xu hướng này. Ví dụ, Ấn Độ có sáng kiến chuyển các sân bay thành những nông trại năng lượng sạch, tự cung tự cấp nguồn năng lượng. Tesla đưa ra xe ô tô điện vừa mạnh, vừa nhanh và sạc điện qua các trạm sạc đang được lắp đặt trên toàn cầu.

Ngoài ra, cũng có những dấu hiệu tươi sáng cho thấy năng lượng sạch đang đạt đến điểm bùng phát. Ví dụ, tại Nhật Bản, hiện có nhiều trạm sạc điện hơn cây xăng. Còn tại Đức, vào vài thời điểm, năng lượng sạch được sản xuất nhiều hơn nhu cầu.

3. Thực tế ảo và tương tác ảo
Bộ xử lý máy tính mới chỉ đủ mạnh để giúp người dùng trải nghiệm thử môi trường thực tế ảo và tương tác ảo. Những công ty như Facebook, Google, Apple và Microsoft đang đầu tư hàng tỉ USD để biến thực tế ảo (VR) và tương tác ảo (AR) phổ biến hơn, thuận tiện hơn và dễ dùng hơn.

Một số người hiện còn nghĩ rằng VR và AR mới chỉ áp dụng cho game, nhưng dần dần, công nghệ này áp dụng cho mọi hoạt động trong đời sống. Ví dụ, chúng ta sử dụng chúng để xây dựng các mô hình, vật thể 3D, gặp gỡ bạn bè, đối tác khắp thế giới, hay điều trị bệnh... VR và AR xuất hiện từ lâu trong các tiểu thuyết hay phim khoa học viễn tưởng, nhưng trong vài năm tới, chúng sẽ trở nên phổ biến.

4. Thiết bị bay không người lái và xe bay
Trước đây, GPS chỉ được dùng trong quân đội, nhưng nay công nghệ này được xử dụng rộng rãi trong taxi, chỉ đường và săn Pokémon. Tương tự, thiết bị bay không người lái cũng khởi nguồn phục vụ cho quân đội, nhưng càng ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong thị trường tiêu dùng và doanh nghiệp. Ví dụ, drone hiện được dùng để khảo sát các kiến trúc quan trọng như cầu cống, đường dây điện và khảo sát các khu vực bị thiên tai, lũ lụt gây ra. Drone cũng được ứng dụng trong nhiều trường hợp khác.

Drone được cảnh sát Anh dùng để do thám.

Amazon và Google đang chế tạo drone để giao nhận hàng hoá. Công ty khởi nghiệp Zipline dùng drone để giao thuốc chữa bệnh đến các vùng sâu, vùng xa không có đường xá thuận tiện.

Cũng đã có vài công ty khởi nghiệp nghiên cứu xe bay, trong đó có hai công ty do đồng sáng lập Google, Larry Page, đầu tư. Xe bay dùng cùng công nghệ như trong drone nhưng có thể chở người. Dựa vào những tiến bộ trong chất liệu, pin và phần mềm, xe bay sẽ là phương tiện di chuyển rất tiện lợi so với máy bay và trực thăng ngày nay.

5. Trí tuệ nhân tạo
Năm 1997, tờ New York Times cho rằng phải mất một trăm năm sau máy tính mới có thể thắng được người trong môn cờ vây. Nhưng trong ngay trong năm nay, tờ New York Times lại nói kiện tướng cờ vây đã bị chương trình máy tính của Google đánh bại.

AI có thể chuyển một ảnh chụp thành bức tranh vẽ dựa theo một trường phái

Trí thông minh nhân tạo đã tiến bộ vượt bậc trong thập kỷ vừa qua nhờ vào những thuật toán mới, sức mạnh tính toán và dữ liệu lớn. AI có thể áp dụng cho gần như mọi lĩnh vực. Ví dụ, trong nhiếp ảnh, một kỹ thuật AI có thể chuyển một bức ảnh chụp thành bức tranh vẽ theo một trường phái nào đó, dựa vào bức tranh gốc.

Google tạo một hệ thống AI điều khiển các trung tâm dữ liệu quản lý về điện năng của họ, tiết kiệm được hàng trăm triệu USD chi phí cho năng lượng.

Tiềm năng dễ thấy nhất của AI là giải phóng con người thoát khỏi những công việc đàu óc mang tính lặp đi lặp lại, như cách cuộc cách mạng công nghiệp giải phóng con người ra khỏi những công việc tay chân.

Một số người lo ngại AI sẽ khiến nhiều người thất nghiệp. Lịch sử đã chứng minh rằng khi công nghệ mới xuất hiện, nó loại đi những công việc cũ nhưng lại tạo ra nhiều công việc mới tốt hơn. Ví dụ khi máy tính cá nhân xuất hiện, nó giết đi công việc về đánh máy chữ nhưng lại tạo ra các công việc về thiết kế, chế bản điện tử tốt hơn.

Chúng ta dễ dàng xác định công việc bị loại bỏ hơn so với công việc mới phát sinh. Ngày nay, hàng triệu người làm việc như là nhà phát triển ứng dụng, tài xế lái xe cho các dịnh vụ chia sẻ xe, các nhân viên điều khiển drone, nhà tiếp thị trên mạng xã hội... Trong chục năm tới, rất khó để xác định được sẽ xuất hiện những nghề nghiệp nào mới.

6. Siêu máy tính bỏ túi cho mọi người
Đến năm 2020, 80% người lớn trên trái đất sẽ có điện thoại thông minh có kết nối internet. Một chiếc iPhone 6 có khoảng 2 tỉ transistor, nhiều hơn xấp xỉ 625 lần một máy tính Intel Pentium 1995. Những chiếc điện thoại thông minh hiện nay được xem như siêu máy tính ngày xưa. Điện thoại kết nối internet mang lại nhiều khả năng mới cho người dùng chỉ trong thời gian rất ngắn, là điều mà trước nay chỉ là đặc quyền của một số ít người. Như một tay súng Kenya với chiếc điện thoại di động có khả năng truyền thông tốt hơn cả một tổng thống của quốc gia ấy cách nay 25 năm. Và nếu tay súng ấy sử dụng Google, hắn có thể truy cập thông tin nhiều hơn một tổng thống Mỹ cách nay 15 năm.

7. Tiền tệ mã hoá và blockchain
Các giao thức đang là chìa khoá mọi thứ trên mạng. Hầu hết giao thức mà chúng ta sử dụng hiện nay được các nhà nghiên cứu, học giả và chính phủ nghiên cứu cách nay cả chục năm. Kể từ đó, việc phát triển giao thức hầu hết hướng sang những ứng dụng tiêu dùng hơn, như các hệ thống mạng xã hội hay ứng dụng tin nhắn.

Công nghệ tiền tệ mã hoá và blockchain đang thay đổi điều này bằng cách mang lại một mô hình kinh doanh mới cho các giao thức internet. Chỉ trong năm nay, hàng trăm triệu đô la đã được nhiều nơi ủng hộ để phát triển các sáng kiến giao thức dựa trên blockchain.

Giao thức dựa trên blockchain cũng có những khả năng mà giao thức trước đó không có được. Ví dụ Ethereum là một giao thức dựa trên blockchain, có thể dùng để tạo ra các hợp đồng thông minh và cơ sở dữ liệu tin cậy, không thể bị lợi dụng để trục lợi vì nó luôn được giám sát chặt chẽ.

8. Đào tạo trực tuyến chất lượng cao
Trong khi học phí đại học tăng chóng mặt trong thời gian qua, nhưng bất kỳ ai có một chiếc điện thoại thông minh có thể học bất kỳ thứ gì trên mạng, truy cập được đến nội dung đào tạo hoàn toàn miễn phí và chất lượng cao.

Bách khoa toàn thư Britannica trước đây có phí 1.400 USD. Đến nay, ai cũng có thể truy cập ngay lập tức đến Wikipedia. Bạn từng phải đến trường hoặc mua sách để học lập trình máy tính. Nhưng nay, bạn có thể học lập trình từ cộng đồng 40 triệu nhà phát triển lập trình trên Stack Overflow. YouTube cũng có hàng triệu giờ dạy học miễn phí, nhiều bài giảng miễn phí do những giáo sư đầu ngành từ các trường đại học danh tiếng đăng tải.

Chất lượng đào tạo trực tuyến càng ngày càng hoàn thiện. Trong 15 năm qua, MIT đã ghi hình và tổng hợp tài liệu hơn 2000 khoá học. Có lẽ là tổ chức nghiên cứu hàng đầu trên thế giới, MIT luôn luôn đi đầu xu hướng này. Trong thập kỷ tiếp theo, có thể sẽ có nhiều trường đại học sẽ làm theo MIT.

9. Thực phẩm tốt hơn nhờ có công nghệ
Trái đất đang cạn kiệt đất trồng và nước sạch. Phần lớn là do các hệ thống sản xuất lương thực hoạt động vô cùng kém hiệu quả. Một kg thịt bò cần đến 6.810 lít nước.

Nhưng may mắn là có rất nhiều công nghệ mới được phát triển chỉ để cải thiện hệ thống sản xuất lương thực. Ví dụ, doanh nghiệp đang đưa ra những sản phẩm lương thực mới có vị ngon và đủ dinh dưỡng để thay thế cho thức ăn truyền thống, trong khi rất thân thiện với môi trường. Công ty khởi nghiệp Impossible Foods phát minh ra thức ăn hệt như thịt, có vị như thịt thông thường nhưng thực chất làm từ cây cỏ. Chiếc bánh hamburger của họ tốn ít đất hơn 95%, ít nước hơn 74% và hiệu ứng nhà kính ít hơn 87% so với chiếc hamburger truyền thống.

Những doanh nghiệp khởi nghiệp khác cũng tạo những sản phẩm thay thế, dựa trên cây cỏ để thay cho sữa, trứng và các loại thực phẩm phổ biến khác. Soylent là sản phẩm thay thế bữa ăn hàng ngày, dùng những nguyên liệu mới, thân thiện hơn với môi trường so với những nguyên liệu truyền thống.

Bên trái là hamburger của Impossible Foods, không làm từ thịt bò.

Vài sản phẩm này được phát triển bằng cách chỉnh sửa gen, là một kỹ thuật can thiệp sâu vào cơ cấu của cây lương thực, mà trước đây bị cho là cách làm nguy hiểm. Theo một nghiên cứu của Pew Organization, 88% nhà khoa học nghĩ rằng thực phẩm chỉnh sửa gen là an toàn.

So với cách trồng trọt truyền thống nông trại tự động, bên trong nhà sử dụng ít nước hơn 10 lần so với nông trại ngoài trời. Mùa màng được thu hoạch nhiều hơn, không phụ thuộc vào thời tiết, không cần thuốc trừ sâu.

10. Thuốc được số hoá
Mãi đến gần đây, máy tính chỉ là thiết bị phụ trợ cho y tế, chủ yếu dùng để nghiên cứu và lưu trữ. Nhưng đến nay, kết hợp giữa khoa học máy tính và y học đang mang lại nhiều đột phá mới, bất ngờ.

Ví dụ, chỉ cách nay 15 năm, tốn đến 3 tỉ USD để tạo bảng gen của người. Nhưng nay, chi phí này là 1.000 USD và chi phí này tiếp tục giảm. Tạo bảng gen sẽ sớm trở thành một quy trình trong y tế.

Tạo bảng gen cần đến lượng dữ liệu rất lớn, dùng phần mềm mạnh để phân tích dữ liệu. Một ứng dụng phân tích bảng gen để phát hiện mẫu máu có nguy cơ ung thư. Những phân tích gen khác có thể tìm ra được cách chữa trị hợp lý nhất cho từng loại bệnh.

Một ứng dụng khác của máy tính trong y tế là trong việc tạo chi giả, tay chân giả cho người khuyết tật. Họ có thể điều khiển tay/chân giả chỉ bằng cách sử dụng giao diện đọc sóng não.

Máy tính đang càng chứng tỏ tính hiệu quả trong việc chẩn đoán bệnh. Một hệ thống AI mới đây chẩn đoán chính xác một bệnh hiếm gặp mà các bác sỹ không thể chẩn đoán được, bằng cách tìm được các mẫu khó thấy trong 20 triệu tài liệu về ung thư.

11. Thời đại không gian mới
Từ khi con người đi vào vũ trụ vào những năm 1950, đa phần quỹ đầu tư nghiên cứu không gian là từ ngân sách của các chính phủ. Nhưng quỹ của chính phủ cứ giảm dần theo thời gian, ví dụ NASA giảm khoảng 4,5% ngân sách vào những năm 1960, đến nay mức giảm là 0,5%.
Nhưng tin tốt là các công ty không gian tư nhân đã bắt đầu lên tiếng. Những công ty này có một loạt sản phẩm và dịch vụ, trong đó có dịch vụ bệ phóng, nghiên cứu khoa học, truyền thông và vệ tinh hình ảnh, và những mô hình kinh doanh đặc trưng khác như tìm kiếm hành tinh và khai khoáng.

Doanh nghiệp tư nhân nổi tiếng nhất hiện nay hoạt động về không gian là SpaceX của Elon Musk, đã thành công khi phóng phi thuyền vào không gian, phi thuyền ấy trở về trái đất an toàn và có thể được sử dụng lại.

Nhưng có lẽ công ty không gian tư nhân ấn tượng nhất là Planetary Resources, khi thử một lĩnh vực công nghiệp mới: đào khoáng sản trên hành tinh. Nếu thành công, đào khoáng sản có thể tạo ra cơn sốt đào vàng mới hướng ra không gian. Tựa như những cuộc đào vàng trước đây, xu hướng này có thể tạo ra những điều rất đặc trưng và quỹ đầu tư cho không gian sẽ tăng lên.

Bên trên chỉ là một số công nghệ ấn tượng mà chúng ta đang phát triển và có tiềm năng con người sẽ hưởng lợi từ chúng rất nhiều trong thời gian tới. Năm 2016 mới chỉ là năm bắt đầu cho những điều tuyệt vời sắp đến.

Như Kevin Kelly, một nhà viễn tưởng, nói rằng: "Nếu chúng ta có thể leo vào một cỗ máy thời gian để đi đến 30 năm tới, và từ đó nhìn về quá khứ, chúng ta sẽ nhận ra rằng những sản phẩm tuyệt vời nhất để người dân sống được đến tận năm 2050 là những sản phẩm được phát minh hồi năm 2016. Con người trong tương lai sẽ nhìn trên chiếc màn dùng ảnh toàn ký và đeo kính thực tế ảo, nhìn vào giao diện AI, trò chuyện với avatar rồi nói rằng, "chúng ta không có internet, vì từ này đã là từ cổ rồi."

PC WORLD VN, 09/2016