Án oan do cán bộ điều tra 'suy thoái, biến chất'

Xác định nhiệm vụ công an là vạch trần tội phạm, Bộ trưởng Công an Tô Lâm nêu quan điểm: "Trong hàng trăm, nghìn vụ án thì cũng có một số vụ dẫn đến oan sai, nhưng tỷ lệ đó cũng phải kiên quyết không được để xảy ra".

Nguyên nhân của những vụ án oan được Bộ Công an chỉ ra do cán bộ điều tra "động cơ không trong sáng, thiếu khách quan vì lợi ích cá nhân, suy thoát, biến chất, bị lôi kéo và kém hiểu biết luật pháp".

Lý do khách quan khác được người đứng đầu Bộ Công an nêu ra là lực lượng điều tra "rất mỏng". Hiện trung bình một cán bộ thụ lý 10 vụ án, có vùng tỷ lệ này tăng gấp 5 lần.

Để khắc phục, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết đã chỉ đạo cán bộ quản lý phải tăng cường lãnh đạo, sâu sát, kiểm tra thường xuyên việc điều tra. Đặc biệt, từng đơn vị cần bồi bổ kiến thức pháp luật cho các điều tra viên và bổ sung nhân lực còn thiếu, mỏng.

Tối 20/12, với quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can của VKSND tỉnh Bắc Giang, ông Hàn Đức Long (57 tuổi, ở huyện Tân Yên, Bắc Giang) trở về nhà trong sự ngỡ ngàng của gia đình sau 11 năm bị bắt với 4 lần bị kết án tử hình trong các phiên xử. Cũng tại Bắc Giang, ông Nguyễn Thanh Chấn đã bị bắt oan suốt 10 năm. 

Theo hồ sơ vụ án, khoảng 19h ngày 26/6/2005, một đôi vợ chồng ở thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, Tân Yên, Bắc Giang đi làm đồng về không thấy con gái 5 tuổi ở nhà. Sáng sớm hôm sau, một phụ nữ cùng xã đi làm sớm phát hiện thấy xác bé gái tại mương nước gần bờ ruộng. Nhà chức trách xác định, đứa trẻ bị hiếp dâm rồi dìm chết.

Tháng 10/2005, cơ quan điều tra nhận được đơn của hai mẹ con tố cáo cùng bị người cùng thôn là Hàn Đức Long hiếp dâm. Bị triệu tập, Hàn Đức Long thú nhận việc này và khai còn là "thủ phạm hiếp dâm, giết đứa trẻ 5 tuổi nêu trên".

Từ năm 2007 đến 2011, qua 4 phiên tòa, ông Long bị TAND tỉnh Bắc Giang và TAND Tối cao tuyên phạm tội Hiếp dâm trẻ em và Giết người, hình phạt chung là tử hình. Suốt thời gian này, ông Long liên tục kêu oan, nói do bị ép buộc nên thời điểm bị triệu tập mới nhận tội.

Năm 2014, hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã xét xử giám đốc thẩm lần hai, tuyên hủy bản án hình sự sơ thẩm lần hai và phúc thẩm lần hai đối với bị án Hàn Đức Long để yêu cầu điều tra làm rõ nhiều vấn đề còn mâu thuẫn của vụ án.

Giữa năm 2016, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang trong kết luận điều tra bổ sung vẫn tiếp tục đề nghị truy tố ông Long vì cho rằng đủ căn cứ kết tội.