(PCWorldVN) Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam cho rằng điều 292 của Bộ luật Hình sự 2015 đang gây hoang mang, lo lắng trong cộng đồng khởi nghiệp nói riêng và CNTT nói chung.
Theo đó, vào ngày 8/8, với vai trò của một tổ chức xã hội nghề nghiệp chuyên ngành, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp CNTT và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực CNTT, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam - VINASA đã gửi tới Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, bộ ngành hữu quan một bản kiến nghị khẩn thiết về điều 292 của Bộ luật Hình sự 2015.
Trong văn bản gửi đi, VINASA cho rằng, điều 292 gây tác động tiêu cực đối với ngành CNTT và nền kinh tế nói chung.
Ảnh minh họa. |
Với những điểm vi phạm, mâu thuẫn và bất hợp lý của điều 292 được nêu trong bản kiến nghị, VINASA đưa ra dự báo, nếu thực thi điều 292 vào thực tiễn sẽ gây ra các hệ lụy nghiêm trọng sau đây:
Trong bản kiến nghị được gửi đi, VINASA còn đưa ra 2 lập luận quan trọng khác là:
Đối với mỗi quan điểm đánh giá về sự bất hợp lý, mẫu thuẫn, vi phạm trong nội dung của Điều 292 Bộ Luật Hình sự (BLHS) 2015 đưa ra trong bản kiến nghị, VINASA đều phân tích rất kỹ càng và có dẫn chứng, ví dụ cụ thể.
Đơn cử như, để làm rõ luận điểm “Điều 292 hình sự hóa hoạt động kinh doanh trái phép, đồng thời với hình sự hóa hoạt động kinh doanh trên mạng”, VINASA đã phân tích kỹ 4 dấu hiệu định tội quy định tại Điều 292 gồm: Hành vi cung cấp một trong các dịch vụ (kinh doanh vàng trên tài khoản, sàn giao dịch thương mại điện tử, kinh doanh đa cấp, trung gian thanh toán, trò chơi điện tử trên mạng, các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật); Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông (gọi chung là mạng) để cung cấp dịch vụ; Không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép; và thu lợi bất chính trên 50 triệu đồng hoặc có doanh thu trên 200 triệu đồng. “Với 4 dấu hiệu định tội trên, đặc biệt là với qui định quét tại điểm e khoản 1 thì tất cả các hoạt động kinh doanh dịch vụ trên mạng nằm trong danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo qui định của Luật Đầu tư 2014 đều có thể bị coi là tội phạm nếu vi phạm về điều kiện kinh doanh và “thu lợi bất chính từ 50 triệu trở lên hoặc có doanh thu từ 200 triệu trở lên”. Vì vậy thực chất điều 292 vẫn là tội kinh doanh trái phép giống như Điều 159 BLHS 1999 nhưng có phạm vi điều chỉnh hẹp hơn, áp dụng đối với hoạt động kinh doanh trên mạng trong những ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Mức độ hình sự hóa hoạt động kinh doanh trái phép của Điều 292 còn cao hơn, với hình phạt nặng hơn so với tội kinh doanh trái phép qui định tại Điều 159 của BLHS 1999, thể hiện ở khung hình phạt cao nhất của điều 292 lên tới 5 năm tù so với khung hình phạt cao nhất của điều 159 BLHS 1999 là 3 năm tù”, kiến nghị của VINASA lập luận. Đồng thời, theo kiến nghị, quan điểm hình sự hóa hoạt động kinh doanh trên mạng được thể hiện ngay trong qui định tội danh của Điều 292 là: “Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông”. Việc hình sự hóa hoạt động kinh doanh trên mạng còn được thể hiện rõ qua việc qui định dấu hiệu sử dụng mạng để thực hiện hành vi cung cấp dịch vụ là dấu hiệu định tội thay vì chỉ coi là dấu hiệu định khung. Với dấu hiệu định tội này, chỉ những hành vi kinh doanh trái phép được thực hiện bằng phương thức sử dụng mạng (hành vi kinh doanh được thực hiện trên mạng) thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự còn hành vi kinh doanh trái phép được thực hiện trực tiếp, không đưa lên mạng thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, mặc dù bản chất của hai hành vi là như nhau, cùng xâm phạm một khách thể. Ví dụ, hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp trái phép nếu không sử dụng mạng máy tính và mạng viễn thông để kinh doanh thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự còn thực hiện qua mạng thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự.Trong trường hợp này yếu tố gây nguy hại cho xã hội cần ngăn chặn là hành vi kinh doanh đa cấp trái phép chứ không phải là hành vi đưa hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép lên mạng. Việc sử dụng mạng có nguy cơ gây hậu quả lớn hơn nhưng không làm thay đổi bản chất của hành vi. Do đó dấu hiệu sử dụng mạng để tiến hành hoạt động kinh doanh trái phép chỉ nên là coi là dấu hiệu định khung hình phạt do có tác động gây hậu quả nghiêm trọng hơn, ví dụ như qui định tại các điều 155, 156… |
Bằng Linh, khởi nghiệp công nghệ, ứng dụng CNTT, VINASA