Bất cập trong bình xét, công nhận các danh hiệu văn hóa

Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn lối sống văn hóa, thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Giá trị văn hóa được bồi đắp thường xuyên bằng những hoạt động cụ thể nơi khu dân cư. Trong ảnh: Ra quân Ngày thứ bảy vì cộng đồng ở TP.Long Khánh. Ảnh: L.Na

Tuy nhiên trên thực tế, việc bình xét các danh hiệu văn hóa ở cơ sở còn bộc lộ không ít hạn chế, bất cập trong xây dựng, ban hành, triển khai chính sách, cách thức chỉ đạo thực hiện.

* Nhiều trăn trở…

Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa - thể thao và du lịch) Trần Anh Thơ cho biết, năm 2019 các huyện và thành phố trên địa bàn tỉnh cơ bản đã hoàn tất bình xét và công nhận các danh hiệu văn hóa gồm: gia đình văn hóa; ấp, khu phố văn hóa; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Tuy nhiên, do hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quá rộng, chung chung và chồng chéo nên việc bình xét, công nhận chưa có sự đồng bộ, dẫn đến việc một số địa phương hiểu theo mỗi góc độ khác nhau.

Theo đó, năm 2019 trên địa bàn tỉnh đã có nhiều ấp, khu phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp không đạt các tiêu chí bình xét, không được công nhận danh hiệu bởi vi phạm những vấn đề liên quan đến an ninh trật tự, tệ nạn xã hội, tụ điểm ma túy, mại dâm... Điển hình như ở TP.Long Khánh có 57/59 ấp, khu phố văn hóa, 126/147 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa; huyện Định Quán có 106/112 ấp, khu phố văn hóa; huyện Thống Nhất có 135/139 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa…

Theo Trưởng phòng Văn hóa - thông tin TP.Long Khánh Trương Thị Hương, các danh hiệu văn hóa được công nhận trong năm nay ở Long Khánh đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch nhưng chưa đảm bảo tính ổn định và bền vững. Trong công tác bình xét, Ban chủ nhiệm Chương trình 1 (xây dựng ấp, khu phố văn hóa) còn gặp khó khăn trong việc xác định điểm, tụ điểm ma túy.

“Nội dung quy định không xét tặng các danh hiệu với địa bàn có điểm, tụ điểm ma túy, mại dâm bị cơ quan nhà nước phát hiện không đồng nhất với Chương trình 2 (xây dựng xã, phường làm tốt công tác phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm), đồng thời mâu thuẫn với Thông tư 23/2012/TT-BCC của Bộ Công an về khu dân cư, xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, nhà trường đạt tiêu chuẩn về an ninh trật tự. Việc triển khai tiêu chí xây dựng cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa trong các đơn vị lực lượng vũ trang chưa rõ ràng về quy định tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục và phân cấp xét công nhận dẫn đến lúng túng trong triển khai” - bà Hương bày tỏ.

Phó trưởng phòng Văn hóa - thông tin huyện Định Quán Thiều Quang Tân cho biết, bên cạnh sự lúng túng trong xác định các điểm, tụ điểm như của TP.Long Khánh, việc bình xét danh hiệu ở Định Quán gặp khó khăn khi người ngoài địa bàn đến và gây ra trọng án tại ấp, khu phố nào thì ấp, khu phố đó không được công nhận danh hiệu. Ngoài ra, kinh phí để hỗ trợ cho các tổ trưởng làm công tác thu thập phiếu đăng ký bình xét danh hiệu chưa có nên chưa động viên được người trực tiếp làm công tác này.

Tại nhiều doanh nghiệp trên địa bàn, do áp lực của sản xuất kinh doanh nên ít quan tâm đến đời sống văn hóa, do vậy mức độ tham gia hưởng ứng phong trào còn thấp…

* Cần điều chỉnh phù hợp hơn

Có một thực tế là hiện nay, nhiều địa phương còn đặt nặng hình thức và chạy theo “bệnh thành tích”, dẫn đến tình trạng chất lượng các danh hiệu văn hóa chưa phản ánh đúng thực chất và chưa được người dân coi trọng.

Do vậy, để các danh hiệu văn hóa phát huy sức mạnh thực sự ở cơ sở cũng như tạo được sự đồng thuận mạnh mẽ, hầu hết các địa phương đều kiến nghị Ban Chỉ đạo phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tỉnh cần có các giải pháp để thực hiện các quy định bình xét, công nhận danh hiệu văn hóa. Gắn công tác xây dựng các danh hiệu với những quyền lợi cụ thể để người dân phấn đấu thực hiện ngày càng tốt hơn, đồng thời, nhân rộng các mô hình hay, hiệu quả trên địa bàn tỉnh.

Trưởng phòng Văn hóa - thông tin TP.Long Khánh Trương Thị Hương cho rằng, những khó khăn, vướng mắc trong bình xét danh hiệu văn hóa chỉ được giải quyết khi có sự hướng dẫn, phân cấp cụ thể, điều chỉnh thẩm quyền xét công nhận danh hiệu. “Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo phong trào tỉnh cần có những quy định giới hạn về khối lượng ma túy và số người tham gia mua bán, tàng trữ ma túy để xác định cụ thể điểm, tụ điểm về ma túy. Ngoài ra, cần thống nhất phương án đánh giá ấp, khu phố văn hóa phù hợp với các tiêu chí khác, tránh tình trạng chồng chéo”  - bà Hương nói

Theo Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình Trần Anh Thơ, bình xét các danh hiệu văn hóa ở cơ sở bên cạnh những chính sách lâu dài, bền vững và chuyển hóa theo chiều sâu của phong trào thì bản thân các địa phương cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền. Ở địa phương cần có tổng hợp số liệu thực chất, không nên công nhận để chạy theo số lượng mà thực hiện một cách qua loa; cần khơi dậy ý thức trách nhiệm cộng đồng... nhằm nhân rộng, lan tỏa những giá trị tốt đẹp, đẩy lùi cái xấu, cái tiêu cực trong xã hội.

Ly Na