Ngày Tết, bên cạnh mứt, bánh kẹo, hạt dưa... thì chẳng thế nào thiếu đĩa thịt bò khô cùng nhau ngồi lai rai.
Nhắc đến mấy món ăn vặt trên bàn tiếp khách ngày Tết, chắc hẳn ai ai cũng sẽ kể được ra mấy món truyền thống đã hết sức quen thuộc như mứt, bánh kẹo, hướng dương, hạt dưa, hạt bí... Và bên cạnh đó, nhiều nhà còn chẳng thể thiếu một đĩa thịt bò khô.
Không phải món ăn truyền thống, thế nhưng chẳng biết từ bao giờ, thịt bò khô lại trở thành món ăn quen thuộc trong ngày Tết, nhất là đối với người Hà Nội.
Khoảng thời gian giáp Tết những ngày này, các hàng bò khô ở Hàng Giấy, Hàng Bông, Bạch Mai... càng trở nên nhộn nhịp. Người mua, kẻ bán..., khách hàng ai cũng muốn nhanh tay mua về kẻo càng sát Tết thì càng còn ít loại để chọn, thậm chí có khi còn hết hàng nữa.
Ở Hà Nội, thịt bò khô là món ăn vặt vô cùng quen thuộc và rất được yêu thích. Ngay từ lúc còn cắp sách tới trường, thịt bò khô đã trở thành món ăn vặt "quốc dân" gắn liền với tuổi thơ nhiều người.
Thử hỏi mấy lứa học sinh ngày trước cho đến bây giờ, rồi đến sinh viên, hay cả những người đi làm đi chăng nữa, qua bao nhiêu năm, thì thịt bò khô vẫn là món ăn vặt quen thuộc với bất kì ai.
Mì tôm chanh bò khô, nộm bò khô..., bao nhiêu món ngon đều cần đến sự góp mặt của thứ đồ ăn vặt này. Thế nhưng, đơn giản nhất nhưng lại ngon nhất, ấy chính là một đĩa thịt bò khô xé nhỏ, vắt thêm chút chanh hoặc quất rồi nhâm nhi. Nghĩ đến thôi mà đã thấy ứa nước miếng rồi...
Hà Nội có rất nhiều địa chỉ bán thịt bò khô nổi tiếng và lâu đời. Nhắc đến thịt bò khô, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến Hàng Giấy, rồi Bạch Mai, Hàng Bông... với những hàng quán đã có từ vài chục năm nay, điển hình như thịt bò khô 22 Hàng Giấy hay 392 Bạch Mai đều là những hàng đã làm nghề hơn 20 năm rồi.
Thịt bò khô được làm rất kỳ công và tỉ mỉ. Mỗi mẻ bò khô ngon phải mất hơn nửa ngày mới làm xong. Tuỳ từng nhà, công thức ướp thịt gia truyền sẽ mang lại những hương vị đặc trưng riêng. Tuy nhiên, dù thế nào thì để có được hương vị thơm ngon, thịt bò khô vẫn chẳng thế thiếu các gia vị ướp như ớt bột, ớt, dầu hào, ngũ vị hương, hạt tiêu, bột canh, đường...
Để thịt bò ngon thì thời gian ướp phải đủ. Thế nên, mỗi mẻ thịt bò khô thường được ướp trong khoảng 6 - 8 giờ. Sau đó, thịt được cho vào đun lên cho cạn bớt nước rồi mới bắt đầu quy trình sấy.
Ngày nay, khi việc sản xuất thịt bò khô đã được áp dụng những công nghệ hiện đại hơn, việc sấy thịt bò khô cũng không mất công nhiều như trước. Đa số các hàng bán thịt bò khô đều sử dụng máy sấy để không mất nhiều công sức mà có thể sấy được nhiều trong cùng một khoảng thời gian.
Từ 1 - 2 loại thịt bò khô truyền thống những ngày đầu, bây giờ, khách hàng đã có rất nhiều lựa chọn, từ bò sợi, bò miếng, bò ướt cho đến bò viên, bò que... Mỗi loại lại có một đặc điểm riêng, phù hợp với sở thích của từng người. Như bò sợi thì ngấm gia vị và dễ ăn nhất nên cũng phổ biến nhất. Thịt bò miếng, bò ướt thì đậm vị thịt hơn, nhất là bò ướt. Hay thịt bò viên, bò que... thì ăn lạ miệng hơn...
Sẽ rất khó để miêu tả chi tiết mùi vị của từng loại thịt bò bởi ở mỗi nhà, bò khô lại có sự khác nhau trong cách làm, vì thế lại tạo nên những hương vị đặc trưng khác nhau. Phải tự mình thưởng thức, tự mình cảm nhận, ta mới có thể nhận ra sự khác nhau giữa các loại thịt bò khô.
Thịt bò khô sợi dễ ăn nhất, từng sợi thịt được xé nhỏ nên ngấm gia vị tẩm ướp rất kỹ..
Thịt bò khô miếng thì ít vị tẩm ướp hơn, bù lại, ăn miếng thịt rõ vị bò hơn nhiều.
Thịt bò ướt thì mềm hơn, lại có thêm chút mùi tỏi thơm lừng, kích thích vị giác.
Thịt bò khô viên cũng là một kiểu bò khô ăn lạ miệng hơn, từng miếng từng miếng rõ vị thịt bò thơm ngọt.
Một loại bò viên khác...
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thịt bò khô khác nhau, ở những mức giá khác nhau. Trong đó, cũng chẳng thiếu những loại thịt bò khô kém chất lượng, rồi các loại thịt gắn mác thịt bò nhưng lại làm từ loại thịt khác... Tuy nhiên, trong vô vàn các loại thịt bò khô, những hàng lâu đời vẫn được mọi người truyền tai nhau đến mua. Có được điều đó không chỉ bởi thương hiệu, mà quan trọng hơn cả là chất lượng thịt bò vẫn được gìn giữ.
Những ngày giáp Tết, khi người người, nhà nhà rộn ràng sắm sửa đón Tết. Nào bánh kẹo, nào mứt, giò chả, bánh chưng..., thì chẳng thể quên mua ít bò khô về mời khách. Thời điểm này hàng năm, các hàng bò khô đều phải "tăng tốc" sản xuất để có đủ hàng bán cho khách. Như cô chủ hàng bò khô gia truyền ở 392 Bạch Mai chia sẻ, mỗi mùa Tết, cô bán từ 300 cân, có năm lên đến 400, 500 cân.
Tết này, trên bàn tiếp khách lại chẳng thể thiếu đĩa thịt bò khô mà lai rai với gia đình, bạn bè.
Thịt bò khô, món ăn vặt, người Hà Nội, hương vị đặc trưng