Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Mạnh Hà: Đi tìm nét đẹp cuộc sống đời thường

Chiều 7-11, tại Hà Nội, Tập đoàn điện lực Việt Nam tổ chức khai mạc triển lãm ảnh và trao thưởng cho các tác giả đoạt giải cuộc thi ảnh nghệ thuật EVN - 65 năm đồng hành cùng đất nước. Đồng Nai có 2/11 tác phẩm xuất sắc nhất được trao giải gồm: tác phẩm Trên không (tác giả Nguyễn Mạnh Hà) đoạt huy chương vàng và tác phẩm Thành phố lên đèn (tác giả Trần Hữu Cường) đoạt giải khuyến khích.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Mạnh Hà

Chiến thắng lần này là màn “chào sân” ấn tượng của Nguyễn Mạnh Hà khi anh vừa gia nhập “tổ chức” lớn: Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam vào trung tuần tháng 10 vừa qua.

* Chọn phong cách riêng

Từ những ngày đặt viên gạch đầu tiên cho “công trình”  nhiếp ảnh nghệ thuật, Nguyễn Mạnh Hà đã chọn cho mình một phong cách riêng và khẳng định mình trong phong cách ấy. Rất ít khi chụp chân dung hay phong cảnh, Mạnh Hà nghiêng về ảnh đời thường - thể loại ảnh chụp những hoạt động bình thường của cuộc sống đang diễn ra xung quanh mỗi chúng ta từng phút, từng giờ.

Anh không coi việc chụp ảnh là ghi lại hình ảnh đơn thuần bởi điều đó sẽ khiến người xem cảm thấy nhạt nhẽo và nhàm chán. Hiểu được một trong những yếu tố tạo nên thành công của ảnh đời thường là khoảnh khắc, Mạnh Hà luôn dày công lặn lội, cố gắng kiếm tìm, làm sao “chộp” được chuyển động ở lúc cao trào, gây cấn nhất, không thể diễn ra hay lặp lại thêm một lần nào nữa. Việc phán đoán, chớp đúng thời điểm “căng” nhất của chủ thể thách thức nghệ sĩ Nguyễn Mạnh Hà ghê gớm, khiến anh say sưa quan sát, tìm hiểu và cảm nhận từng cử động, biến đổi nhỏ, nhẹ nhất của cơ thể con người, của động vật hay của cả những hiện tượng tự nhiên.

Những đề tài Nguyễn Mạnh Hà khai thác đời thường phong phú, nhiều cung bậc như chính sự đa dạng, biến đổi không ngừng của cuộc sống trong sự vận động không ngừng của vũ trụ. Mỗi bức ảnh anh bấm máy là một câu chuyện. Khi là chuyện của nhà nông nồng nàn hương đất, lúc là chuyện người nghệ nhân đau đáu tâm tình, khi là chuyện về thế giới động vật hoang dã, tự nhiên. Trong những câu chuyện hình ảnh ấy, anh luôn là một người kể chuyện tài ba: chỉ với màu sắc, bố cục và ánh sáng mà thể hiện được nội tâm nhân vật, khắc họa đầy đủ thân phận và cuộc đời của nhân vật hoặc bản chất của sự việc.

Là người đàn ông của gia đình, Nguyễn Mạnh Hà ít có những chuyến đi xa. Mỗi ngày bận rộn với nghề làm ảnh dịch vụ, hiếm hoi lắm anh mới “bứt mình” ra khỏi nguyên tắc để tham gia những trại sáng tác ngắn ngày do Hội Văn học nghệ thuật Đồng Nai hay Câu lạc bộ nhiếp ảnh Hội Nhà báo tỉnh hoặc cùng bạn bè đi săn ảnh. Hạn chế về quỹ thời gian, không gian như thế lại là động lực để anh tìm kiếm, lượm nhặt, chắt chiu cái đẹp quanh mình. Chẳng ở đâu xa, xung quanh vườn nhà cùng chim, cùng cá. Không quá cầu kỳ mà vô cùng giản dị, không phải nam thanh nữ tú, mà là những người nông dân ngụp lặn dưới ao, mình trần kéo lưới. Xa hơn một chút, là bác thợ già say sưa bên nghề truyền thống. Cao hơn chút nữa, là anh thợ điện lơ lửng trên không trung, như nốt nhạc trầm êm dịu giữa khuông nhạc oi ả nắng hè.

* Cần mẫn, tỉ mỉ đi lượm nhặt…

Người xem cứ thế mà trôi theo dòng chảy của không gian, thời gian và nghệ thuật mà Mạnh Hà mang đến, để hiểu được cái muôn màu muôn vẻ của thế giới quanh mình và thiên hình vạn trạng của nhân sinh. Trong tác phẩm của anh, là ngập tràn màu sắc quê hương, là phảng phất hương đồng gió nội, mùi sen thơm ngát chiều về, là rộn ràng tiếng máy gặt đập liên hoàn, người nông dân hò nhau thu hoạch. Không gian trong ảnh, là mảnh đất anh lập nghiệp và gia đình anh sinh sống. Cuộc sống trôi qua êm đềm, bình yên vĩnh cửu như chính cái tên vùng quê ấy. Nếu không có một quá trình đủ dài để làm quen hay nói đúng hơn là để thẩm thấu, để hiểu được nơi này, khó có thể lột tả được hình ảnh trung thực và rõ nét nhất thật trong sinh hoạt đời thường, diễn tả cuộc sống nơi đây như nó vốn có.

Tác phẩm Trên không vừa giúp Nguyễn Mạnh Hà đoạt huy chương vàng tại cuộc thi ảnh nghệ thuật EVN - 65 năm đồng hành cùng đất nước

Suốt 6 năm theo đuổi ảnh nghệ thuật, Nguyễn Mạnh Hà cần mẫn, tỉ mỉ đi lượm nhặt những vẻ đẹp bình dị của cuộc sống đời thường. Không khoa trương, ồn ào hoặc bốc đồng, kiêu hãnh, Nguyễn Mạnh Hà luôn khiêm nhường và bình dị ngay từ cảm xúc, tâm hồn đi vào tác phẩm. Anh miệt mài từng chút, từng chút tạo ấn tượng trong lòng công chúng, lặng lẽ ghi tên mình vào nền nhiếp ảnh Việt Nam.

Nói về những thành công gặt hái được trong thời gian qua, nghệ sĩ Mạnh Hà luôn tự nhận rằng mình ít nhiều có sự may mắn. May mắn khi được những cánh chim đầu đàn dìu dắt, dẫn đường đưa anh đến với Hội Văn học nghệ thuật Đồng Nai, Câu lạc bộ nhiếp ảnh Hội Nhà báo tỉnh. May mắn khi được tham gia các trại sáng tác, các lớp tập huấn nghiệp vụ ảnh nghệ thuật, để từ đó anh có điều kiện được thâm nhập thực tế tìm hiểu đời sống, thiên nhiên - đất nước - con người, khai thác văn hóa, bản sắc, phong tục tập quán của cộng đồng xã hội…

Và một may mắn nữa, là anh được giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với nhiều thế hệ cùng đam mê nhiếp ảnh. Nguyễn Mạnh Hà trân trọng tất cả những ưu ái của cuộc đời đã dành cho anh, để anh có được những thành công hơn cả mong đợi: nhiều giải thưởng cấp huyện, giải nhì cuộc thi Đồng Nai hội nhập và phát triển năm  2013, giải ba cuộc thi Đồng Nai hội nhập và phát triển năm  2016, giải nhì cuộc thi Ảnh đẹp du lịch Đồng Nai năm 2018, một loạt các tác phẩm được trưng bày tại liên hoan ảnh khu vực những năm gần đây và cuộc thi ảnh quốc tế tại Việt Nam năm 2019, cao nhất là tấm huy chương vàng danh giá tại cuộc thi ảnh nghệ thuật EVN - 65 năm đồng hành cùng đất nước.

Huyền Quy