Tranh cãi 'nảy lửa' về gian trưng bày của Việt Nam ở Expo Milan

Trong khuôn khổ hội chợ Expo đang diễn ra tại Milan (Italy), đoàn Việt Nam tham dự với gian trưng bày được thiết kế mô hình từ tre nứa, bên trong có các gian trưng bày sản phẩm thủ công mỹ nghệ, biễu diễn văn hóa truyền thống và gian ẩm thực. Gian hàng được đầu tư số tiền lên tới 3 triệu USD và thu hut sự chú ý của khách du lịch tới thăm.

Tuy nhiên, những ngày gần đây, mạng xã hội lan truyền bài viết của tài khoản mang tên Oanh đăng ngày 11/8, được cho là một du khách từng ghé qua gian hàng. Bài viết mang tên "Nỗi nhục quốc thể ở Milan" với lượng chia sẻ lên tới 15.000 cùng với nhiều bình luận trái chiều.

Toàn cảnh gian trưng bày của đoàn Việt Nam tại Milan. Ảnh: FB Thiện Bình

Theo đó, chị cho biết: "Khu vực của Việt Nam giống như một gian hàng xén trong chợ, không có được một lá cờ cắm tại đây, cũng không có được một tấm bảng nào để giới thiệu các thông tin tổng quan về đất nước. Tầng trệt trưng bày lèo tèo một vài sản phẩm được giới thiệu là gốm Bát Tràng và sơn mài của Từ Sơn (Bắc Ninh). Một số bình, lọ giả cổ, tượng nghê... với vài thông tin giới thiệu chung chung, không rõ nguồn gốc. Một sân khấu nhỏ trưng bày vài loại nhạc cụ dân tộc. Khu vực ẩm thực phía sau bán một vài món ăn không hề là đại diện cho ẩm thực Việt Nam và được chế biến dở chưa từng thấy...

Đi lên tầng 1, cảm giác thất vọng và xấu hổ mới rõ nét ê chề! Ngoài vài chiếc tivi nhỏ xíu tua đi tua lại những đoạn phim quay sẵn về các thắng cảnh ở đất nước Việt Nam mà chẳng ai buồn xem, toàn bộ khu vực này tập trung bày bán đủ các loại hàng hoá tạp nham như quần áo, thiệp xếp tay, hũ, lọ sơn mài, nón lá, túi xách... Độ phong phú, tinh xảo của các mặt hàng thủ công mỹ nghệ hay quần áo ở đây còn thua xa những sản phẩm ở một sạp hàng bình thường của bà con tiểu thương tại chợ Bến Thành!

Đáng ngạc nhiên là một vài bộ trang phục nam, nữ trưng bày trên các mannequin lại toàn là kiểu áo Tàu! Có một bộ trang phục áo dài duy nhất thì cũng không phải là tà áo dài truyền thống của Việt Nam mà là kiểu áo dài cách tân với nút Tàu theo kiểu xường xám... Ôi, ở một hội chợ kinh tế quốc tế đầy tiềm năng thế này mà đất nước ta lại xuất hiện một cách cẩu thả, sơ sài và rẻ tiền như vậy sao? Tôi cùng cả gia đình thực sự phẫn nộ trong buổi chiều hôm nay ở Milan...".

Bài viết nhận được 15.000 chia sẻ.

Chị Oanh cũng cho biết, các gian hàng của các nước bạn được đầu tư và chăm chút rất cầu kỳ và chu đáo, không chỉ các nước lớn hoặc giàu có mà ngay cả những nước trong khu vực như Lào, Myanmar, Campuchia, Indonesia, Thái Lan... cũng được đầu tư nhiều công sức. 

Chị bức xúc: "Càng đi xem, càng choáng ngợp với sự phô trương muôn vẻ về văn hoá, đất nước và con người của các quốc gia trong Expo 2015, và lại càng thấy đau cho Việt Nam của tôi!

Các con gái tôi còn kể lại, do trong Expo có bán các cuốn hộ chiếu để khách thăm viếng mua và khi đến "thăm" nước nào thì xin đóng dấu vào đó để làm kỷ niệm. Sau một hồi quay về, các con khoe đã xin được 38 con dấu, nhưng phàn nàn là đến Việt Nam thì cô tiếp tân ngồi ở đó lạnh lùng nói với các con là tự cầm dấu đóng đi, trong khi đến nước nào các con cũng được nhân viên của họ vồn vã chào hỏi, đóng dấu và còn cám ơn nữa.

Trước đó ít phút, chính mắt tôi cũng đã nhìn thấy cô nhân viên này ngồi ở quầy tiếp tân nhưng cứ dí mắt vào máy laptop, chả bận tâm gì đến xung quanh. Vài vị khách cầm hộ chiếu ghé lại, thấy con dấu nằm chỏng chơ sẵn trên mặt quầy, đành tự lấy đóng vào cuốn hộ chiếu của mình luôn rồi đi ra... Càng nghĩ, càng thấy đau. Và tức. Và nhục!".

Sau đó, một tài khoản của một chàng trai sống tại Milan, đã tới trải nghiệm và đưa ra ý kiến hoàn toàn trái ngược với thông tin mà chị du khách nói trên vừa chia sẻ. Anh chụp khá nhiều ảnh để chứng minh cho quan điểm của mình. Cậu cho biết, khách nước ngoài tới gian của Việt Nam rất đông, xếp hàng nhiều giờ. 

"Việt Nam là một trong 5 nhà triển lãm được khách thăm quan khen ngợi và là điểm đến đông nhất. Các báo chí nước ngoài thì ca ngợi giữa một rừng nhà triển lãm các nước toàn bê tông cốt thép mà nhà triển lãm Việt Nam lại làm bằng tre, rất thân thiện với môi trường và hợp chủ đề. Trung bình có 4.000 khách thăm nhà triển lãm mỗi ngày.

Chưa từng thấy một vị khách nào nói điều không tốt về nhà triển lãm, họ ngưỡng mộ khi thấy kiến trúc, chú ý tìm hiểu về lịch sử các đồ trừng bày, xúc động khi ngồi gần một tiếng để xem những tiết mục nghệ thuật dân tộc và đồ ăn Việt Nam là một trong những thứ họ trông đợi nhất. Chỉ với 300 m2 mà nhà triển lãm trưng bày được tất cả những đồ vật qua những niên đại lịch sử của Việt Nam, những đồ trưng bày rất phong phú", cậu viết.

Nhiều bài báo phỏng vấn những người có thẩm quyền liên quan đến gian trưng bày cũng cùng quan điểm với vị khách nam này.

Các em nhỏ thích thú đội nón lá Việt Nam. Ảnh: FB Truong Anh Ngoc

Nhà báo Trương Anh Ngọc, phóng viên thường trú tại Italy cũng vừa đăng tải câu chuyện của bản thân 

- Đúng rồi cháu. Cháu có thích đội ra đường không?đối thoại với một vị khách nhí tại triển lãm Expo Milan 2015 cùng đôi điều quan điểm của mình:

"- Cái nón này là của Việt Nam hả chú?

- Có chứ. Nhưng cháu sẽ treo ở nhà. Cháu nghĩ ở Việt Nam nhiều nón như này lắm.

- Đúng đấy. Cháu có thích sang Việt Nam không?

- Có chứ. Để xem những chiếc nón. Nhưng...

- Nhưng sao?

- Cháu phải hỏi bố mẹ cháu đã.

Ấn tượng đầu tiên về Việt Nam với những đứa trẻ này là những chiếc nón, không cần phải nhét vào đầu chúng những gì cao siêu và to tát. Ta không thể làm được điều đó. Chỉ cần chúng giữ mãi những ấn tượng đầu tiên. Những ấn tượng khác, chúng sẽ tìm hiểu thêm trên những chặng đường đời của mình... chụp ở nhà Việt Nam tại Expo Milan 2015".

Phản bác lại, tài khoản Oanh chia sẻ bài viết rất dài trên Facebook để đối đáp lại. Chị rất bức xúc khi những hình ảnh do mình chụp và các chia sẻ được cho là "thiếu thiện chí và phản ánh không đúng thực tế".

"Trong mấy ngày qua, tôi bất đắc dĩ trở thành người được quan tâm đặc biệt trên mạng vì cái status về ngôi nhà Việt Nam ở Expo Milan 2015. Điều này nằm ngoài mong muốn của tôi vì tôi thực sự chỉ muốn chuyển tải những thông tin này đến những người có trách nhiệm để khắc phục ngay hình ảnh của Việt Nam và chấm dứt cách làm việc vô cảm, vô trách nhiệm với đất nước như thế này, trong sự kiện quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Cũng chính vì thế tôi đã đồng ý cung cấp các thông tin cũng như hình ảnh có được để các kênh truyền thông lên tiếng một cách chính thức. Nhưng những phản hồi của những người có liên quan đã làm tôi thật sự thất vọng và cảm thấy mình bị xúc phạm", status viết.

Đồng thời chị này cũng đưa ra rất nhiều câu hỏi "chất vấn" bên liên quan về những vấn đề đã nêu trong bài viết trước đó.

Vụ việc "đôi co" qua lại đã nhanh chóng nhận được sự theo dõi của rất đông người xem, đi kèm là các ý kiến bênh vực và phản bác rất quyết liệt. 

Tùng Dương tổng hợp